Κολπική Μαρμαρυγή
Η κολπική μαρμαρυγή (ΚΜ) αποτελεί τη συχνότερη καρδιακή αρρυθμία. Αποτελεί μία αρρυθμία η οποία σταδιακά οδηγεί την καρδιά σε ηλεκτρική και μυϊκή αναδιαμόρφωση. Αυτή η αναδιαμόρφωση μπορεί να χειροτερεύσει την αρρυθμία και την μετατρέψει από παροξυσμική (διάρκεια επεισοδίου λιγότερο από 7 ημέρες όπου η αρρυθμία σταματάει μόνη της). Σε εμμένουσα (διάρκεια επεισοδίου μεγαλύτερο των 7 ημερών η αρρυθμία δεν σταματάει μόνη της αλλά μόνο με καρδιακή ανάταξη). Το τελικό στάδιο είναι η μόνιμη κολπική μαρμαρυγή κατά την οποία η καρδιά έχει αλλάξει τόσο ώστε να είναι εξαιρετικά δύσκολο να θεραπευτεί καθώς δεν ανταποκρίνεται σε καμία μορφής ανάταξη.
Η κολπική μαρμαρυγή εμφανίζεται όταν υπάρχει μία ή πολλαπλές πηγές ηλεκτρικής δραστηριότητας εντός της καρδιάς η οποία θα διαταράξει την μετάδοση του σήματος από τον φλεβόκομβο προς τους κόλπους. Η διαταραχή αυτή δεν επιτρέπει στον φλεβόκομβο να διεγείρει τους κόλπους της καρδιάς ρυθμικά καθώς έχουν διεγερθεί ήδη από την δεύτερη πηγή. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο καρδιακός ρυθμός να γίνει πολύ γρήγορος, ακανόνιστος και χαοτικός. Ο μυς των κόλπων της καρδιάς (κολπικό μυοκάρδιο) αντί να συστέλλεται οργανωμένα και να προωθεί το αίμα με δύναμη στις κοιλίες, συστέλλεται περιοχικά (σαν να τρέμει) και ακανόνιστα κάτι που ονομάζεται ινιδισμός ή μαρμαρυγή των κόλπων. Κατά την μαρμαρυγή των κόλπων ο κόλπος δεν αδειάζει από αίμα καθώς δεν υπάρχει η επαρκής μυϊκή συστολή.
Σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες μελέτες και διεθνείς οδηγίες στους περισσότερους ασθενείς η πηγή της κολπικής μαρμαρυγής βρίσκεται εντός των πνευμονικών φλεβών. Η θεραπεία δε των περισσότερων ασθενών έγκειται στην απομόνωση των πνευμονικών φλεβών η οποία έχει αποδειχθεί αποτελεσματική τόσο σε παροξυσμικούς ασθενείς όσο και σε ασθενείς με εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή.
Στην κολπική μαρμαρυγή το αίμα λιμνάζει στους κόλπους της καρδιάς (δεξιός και αριστερός κόλπος) και δεν αντλείται ενεργητικά στις κοιλίες της καρδιάς. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα από τη μια πλευρά οι κόλποι και οι κοιλίες να μην συνεργάζονται φυσιολογικά στην άντληση του αίματος προς την κυκλοφορία του οργανισμού και από την άλλη πλευρά να αυξάνονται οι πιθανότητες δημιουργίας θρόμβων στο λιμνάζον αίμα των κόλπων
Οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή μπορεί να έχουν από ελάχιστα έως πολύ σημαντικά ενοχλήματα. Ακόμα όμως και σε ασθενείς ασυμπτωματικούς ο κίνδυνος θρομβοεμβολικού επεισοδίου (εγκεφαλικού) αυξάνεται σημαντικά. Για τον λόγω αυτό η πρώτη αντιμετώπιση είναι τα θρομβολυτικά φάρμακα τα οποία μειώνουν αυτόν τον κίνδυνο.
Ποιο είναι το ηλεκτρικό πρόβλημα στην κολπική μαρμαρυγή;
Στην κολπική μαρμαρυγή το ηλεκτρικό ερέθισμα δεν παράγεται στο φλεβόκομβο αλλά σε κάποιο άλλο σημείο των κόλπων. Τις περισσότερες φορές (~90% των περιπτώσεων) το σημείο αυτό βρίσκεται στις πνευμονικές φλέβες που συνδέονται με το οπίσθιο τοίχωμα του αριστερού κόλπου. Επίσης το ερέθισμα δεν διαδίδεται στους κόλπους φυσιολογικά αλλά με έναν πολύ ταχύ και αποδιοργανωμένο τρόπο με αποτέλεσμα οι κόλποι να μην συστέλλονται ομοιογενώς αλλά άναρχα και τμηματικά, κάτι που ονομάζεται ινιδισμός ή μαρμαρυγή.
Τα αποδιοργανωμένα αυτά ηλεκτρικά ερεθίσματα των κόλπων κατακλύζουν τον κολποκοιλιακό κόμβο με αποτέλεσμα και οι κοιλίες με την σειρά τους να συστέλλονται ταχέως και άρρυθμα. Παρά ταύτα ο κολποκοιλιακός κόμβος αποκλείοντας πολλά από τα ερεθίσματα των κόλπων επιτρέπει στις κοιλίες να συσπώνται πιο γρήγορα μεν από το φυσιολογικό αλλά σαφώς πιο αργά από τους κόλπους. Έτσι χάνεται η φυσιολογική αλληλουχία συστολής των κόλπων και έπειτα των κοιλιών.
Κατά τη διάρκεια της κολπικής μαρμαρυγής ο ασθενής εμφανίζει συνήθως 100-170 παλμούς ανά λεπτό και οι παλμοί αυτοί είναι εντελώς άρρυθμοι. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι οι κοιλίες να μη γεμίζουν φυσιολογικά με αίμα και το αίμα που στέλνεται από αυτές στα περιφερικά όργανα να στέλνεται με εντελώς άρρυθμο και τυχαίο τρόπο.
Τα περισσότερα από τα συμπτώματα που νιώθει ένας ασθενής με κολπική μαρμαρυγή σχετίζονται με το πόσο γρήγορα συστέλλεται η καρδιά του. Έτσι, όταν λόγω ηλικίας ή με τη χρήση φαρμάκων μειώνεται η συχνότητα της καρδιάς τα συμπτώματα μειώνονται ή και ελαχιστοποιούνται.